- Mam nadzieję, że kursy autobusowe realizowane w ramach Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej przyczyniają się do pokonania wykluczenia komunikacyjnego, w którym od lat tkwi nasz powiat. Moim zdaniem dobra komunikacja publiczna to z jednej strony podróżowanie pociągiem, a z drugiej przemieszczanie się autobusami, przede wszystkim w terenie, w którym nie ma linii kolejowych. Nasz powiat pod kątem komunikacji kolejowej od dawna jest jednym z ostatnich w województwie. Mamy tylko „kawałek” torów w gminie Miastko. Stolica powiatu mimo tego, że posiada dworzec, nie jeżdżą żadne pociągi... Dlatego mam nadzieję, że połączenia autobusowe spełniają oczekiwania mieszkańców i nie są to pieniądze wyrzucone w błoto. Warto tu dodać, że Fundusz rozwoju przewozów autobusowych to program działający od 2019 roku i został wprowadzony przez rząd Mateusza Morawieckiego – podkreśla Wojciech Duda, radny powiatu bytowskiego.
Na poniedziałkowej sesji (24 listopada br.) Sejmik Województwa Pomorskiego będzie głosował uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego w okresie od dnia 1 stycznia 2026 r. do dnia 31 grudnia 2026 r. na niżej wymienionych liniach komunikacyjnych użyteczności publicznej:
2201 Bytów - Lębork przez: Czarna Dąbrówka
2203 Gdańsk - Krynica Morska przez: Mikoszewo
2208 Słupsk - Bytów przez: Kołczygłowy
2218 Słupsk - Miastko przez: Suchorze
2228 Wejherowo - Kartuzy przez: Łebno
2230 Gdańsk - Kościerzyna przez: Przywidz
2236 Tczew - Nowy Staw przez: Lisewo Malborskie
2258 Kościerzyna - Człuchów przez: Chojnice
2258/1 Kościerzyna - Chojnice przez: Brusy
2258/2 Kościerzyna - Chojnice przez: Brusy
2260 Reda - Hel przez: Władysławowo
2261 Słupsk - Miastko przez: Kępice
2265 Gdańsk - Bytów przez: Kościerzyna
2278 Słupsk - Trzebielino przez: Suchorze
2280 Czarna Dąbrówka - Kartuzy przez: Sierakowice
22104 Słupsk - Łeba przez: Główczyce
22118 Nowy Dwór Gdański - Gdańsk przez: Ostaszewo
Zgodnie z uchwałą na 17 linii do dofinansowania aż 7 dociera do gmin powiatu bytowskiego.
W uzasadnieniu uchwały czytamy: 18 lipca 2019 r. weszła w życie ustawa o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej regulująca zasady dofinansowania ze środków Funduszu realizacji zadań własnych organizatorów dotyczących zapewnienia funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.
Warunkiem skorzystania ze wskazanych powyżej środków jest zawarcie, po dniu wejścia w życie ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego i sfinansowanie jej ze środków własnych organizatora w wysokości nie mniejszej niż 10%. Dopłata z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych została ustalona w kwocie nie wyższej niż 3,00 zł do 1 wozokilometra przewozu o charakterze użyteczności publicznej.
Po ogłoszeniu przez Wojewodę Pomorskiego naboru wniosków o przyznanie dofinansowania w ramach Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, Marszałek Województwa Pomorskiego złoży wniosek o przyznanie dofinansowania na ww. linie na rok 2026. Podjęcie niniejszej uchwały umożliwi Zarządowi Województwa Pomorskiego przystąpienie do kolejnych czynności, mających na celu zawarcie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego oraz pozyskanie środków z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.
Wobec powyższego podjęcie niniejszej uchwały należy uznać za uzasadnione.
* * *
Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych (FRPA) został ustanowiony na podstawie ustawy z 16 maja 2019 r. o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.
Fundusz rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej to instrument wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego będących organizatorami publicznego transportu zbiorowego. Dzięki dofinansowaniu z FRPA wspieramy samorządy w realizacji zadań własnych dotyczących zapewnienia funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. FRPA jest państwowym funduszem celowym. Jego dysponentem jest minister właściwy do spraw transportu.
Funkcjonowanie Funduszu zostało zaplanowane w perspektywie wieloletniej. Począwszy od 2020 r. dysponent Funduszu dokonuje podziału kwoty planowanych przychodów Funduszu, która corocznie wynosi 800 mln zł.
Dzięki temu powstają nowe linie komunikacyjne, a mieszkańcy przede wszystkim z mniejszych miejscowości, mają możliwość dotarcia środkami transportu publicznego do pracy, szkół, placówek zdrowia i instytucji kultury. Zwiększenie siatki połączeń autobusowych stwarza także możliwość znalezienia pracy w miejscowościach, do których dojazd był dotychczas utrudniony lub niemożliwy.
Obserwujemy coraz większe zainteresowanie samorządów uruchamianiem połączeń z dofinansowaniem z FRPA. W 2019 r. dofinansowanych zostało 1228 linii komunikacyjnych kwotą 10 mln zł. W 2020 r. przewozy wykonywane były na 2834 liniach komunikacyjnych, które zostały dofinansowane kwotą 139 mln zł. W 2021 r. dopłatą z Funduszu objęto w skali kraju 4371 linii komunikacyjnych, na których dofinansowanie została wydatkowana kwota 358 mln zł. W ramach naboru wniosków na 2022 r. dopłatą objęto 5508 linii komunikacyjnych, a kwota przeznaczona na dofinansowanie tych linii wyniosła 528 mln zł.
Według danych przekazanych przez Wojewodów na podstawie wniosków organizatorów o objęcie w 2023 r. dopłatą z Funduszu, dopłatą objęto 6703 linie komunikacyjne, a łączna wnioskowana kwota dopłaty z Funduszu wynosi 783 mln zł. Należy wskazać, że dane za rok 2023 r. nie są danymi ostatecznymi i mogą ulec zmianie.
Dopłacie ze środków FRPA podlegają linie komunikacyjne niefunkcjonujące co najmniej 3 miesiące przed dniem wejścia w życie ww. ustawy oraz na które umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego została zawarta po dniu wejścia jej w życie.
Środki Funduszu są przeznaczone na dofinansowanie zadań zapewnianiających funkcjonowanie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, z wyłączeniem komunikacji miejskiej. Dofinansowanie jest przyznawane w formie dopłaty do kwoty deficytu pojedynczej linii komunikacyjnej w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.
Podział środków FRPA na dany rok budżetowy dla poszczególnych województw jest dokonywany na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów.
Sposób i terminowość wykonania zadania, na które zostało udzielone dofinansowanie oraz prawidłowość wyliczenia dopłaty pod względem zgodności z umową o dopłatę, są kontrolowane przez właściwego wojewodę.
Wśród kryteriów, na podstawie których wojewoda dokonuje podziału środków Funduszu na rzecz organizatorów tj. jednostek samorządu terytorialnego, będzie m.in. realizacja potrzeb osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Przepisy ustawy mają także na celu zwiększenie dostępności połączeń autobusowych o charakterze użyteczności publicznej dla tych osób.
14 sierpnia 2023 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw, w tym również ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Ustawa zakłada m.in. zwiększenie budżetu Funduszu z 800 mln zł do 1 mld zł, umożliwienie wojewodom zawierania z organizatorami publicznego transportu zbiorowego oprócz rocznych umów o dopłatę także wieloletnich umów o dopłatę z Funduszu, a także utrzymanie od 2024 r. bezterminowo obecnego poziomu dopłaty z Funduszu do 1 wozokilometra przewozu o charakterze użyteczności publicznej w kwocie nie wyższej niż 3,00 zł. Jednocześnie organizator (samorząd terytorialny) jest zobowiązany dopłacić do kwoty deficytu na danej linii komunikacyjnej nie mniej niż 10 proc. ze środków własnych.