"W związku z ujawnioną aferą wizową, która podważyła wiarygodność służb dyplomatycznych państwa polskiego oraz pozwoliła nieuczciwym pośrednikom wyłudzać pieniądze od osób chcących przyjechać do Polski, Ministerstwo Spraw Zagranicznych z dnia 15 września 2023 r. na stronie https://www.gov.pl/web/dyplomacja/aktualnosci zamieściło komunikat, który informował o zerwaniu wszystkich umów z firmami, którym od 2011 r. powierzone zostały zadania związane z przyjmowaniem wniosków wizowych."
- napisała w interpelacji pomorska posłanka Magdalena Sroka (PSL).
Jedną z takich firm jest VFS Global, której przedstawiciele, zgodnie z doniesieniami prasowymi oraz pojawiającymi się w przestrzeni publicznej informacjami i zdjęciami, mieli pobierać nawet po 500 $ od osób chcących legalnie uzyskać wizy w konsulacie Rzeczypospolitej Polskiej w Indiach.
W dniu 21 listopada 2023 r. na stronie https://www.gov.pl/web/indie w zakładce: aktualności można przeczytać, że firma VFS Global ponownie będzie przyjmowała wnioski wizowe – mimo poważnych dowodów, że firma ta nie jest uczciwym podmiotem i na masową skalę mogła poprzez swoich przedstawicieli prowadzić proceder wyłudzania pieniędzy od osób chcących uzyskać wizę do Polski.
Bazując na posiadanych wiadomościach posłanka Sroka skierowała do Ministra Spraw Zagranicznych:
* * *
Odpowiedzi udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Władysław Teofil Bartoszewski:
w odpowiedzi na interpelację nr 58 Pani Poseł Magdaleny Sroki w sprawie afery wizowej, uprzejmie informuję, co następuje.
Ad. 1. Czynności kontrolne w zakresie spraw wizowych w Departamencie Konsularnym są w trakcie realizacji.
Ad 2. W związku z decyzją o wypowiedzeniu umów firmom outsourcingowym, w MSZ została przeprowadzona analiza możliwości prawnych i faktycznych oraz konsekwencji takiego kroku. Wykazała ona przede wszystkim, że wypowiedzenie obowiązujących umów będzie się wiązać z koniecznością wypłaty usługodawcom minimalnego gwarantowanego wynagrodzenia i/lub wysokiego odszkodowania za poniesione nakłady i utracone korzyści. Podobnie, unieważnienie zakończonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wiąże się z możliwością wystąpienia przez wyłonionego w postępowaniu wykonawcę z roszczeniem odszkodowawczym. W celu uniknięcia negatywnych skutków finansowych dla Skarbu Państwa, podjęta została decyzja o przywróceniu współpracy – do czasu wygaśnięcia podjętych zobowiązań.
Polskie placówki w Indiach są obecnie związane umową z usługodawcą zewnętrznym. W grudniu 2023 roku Ambasada RP w Nowym Delhi wznowiła współpracę z firmą VFS Global Services Private Limited na podstawie umowy ws. świadczenia usług przyjmowania wniosków wizowych zawartej dnia 6 września 2023 r. Natomiast Konsulat Generalny RP w Mumbaju we wrześniu 2023 r. wyłonił przedsiębiorstwo VFS Global Services Private Limited w postępowaniu przetargowym, w wyniku którego w dniu 5 grudnia br. zawarta została umowa ws. świadczenia usług przyjmowania wniosków wizowych. Punkty Przyjmowania Wniosków Wizowych w okręgu konsularnym KG RP w Mumbaju rozpoczną działalność od stycznia 2024 r.
Ad 3. MSZ stale nadzoruje, kontroluje, koordynuje pracę urzędów konsularnych w zakresie ruchu osobowego, w tym w sprawach związanych z wydawaniem wiz. Wykonawca outsourcingu wizowego działa według instrukcji placówki. Wszystkie ewentualne wątpliwości i podejrzenia nieprawidłowości są na bieżąco wyjaśniane między placówką i usługodawcą. Urzędy konsularne dokonują bieżącej weryfikacji jakości usług i ich zgodności z przepisami prawa. Co więcej, przedstawiciele placówek regularnie i co najmniej raz na dziewięć miesięcy realizują zapowiedziane i niezapowiedziane kontrole działalności punktów przyjmowania wniosków wizowych, które są prowadzone przez podmioty świadczące usługi przyjmowania wniosków wizowych. Kontrole dotyczą realizacji warunków zawartych umów. Placówki weryfikują m.in. przestrzeganie przez usługodawcę przepisów dot. ochrony danych osobowych, wypełnianie zobowiązań w zakresie zapobiegania korupcji oraz czy usługodawcy nie uzależniają złożenia wniosku lub nie przyznają w sposób nieuprawniony priorytetu osobom korzystającym z dodatkowych usług, co mogłoby się równać z wyłudzeniem. Raporty z monitoringu podmiotów świadczących usługi outsourcingu wizowego przekazywane są przez placówki regularnie do MSZ. Stosownie do art. 43 pkt 11a Kodeksu Wizowego, do dnia 1 lutego danego roku strona polska przekazuje do Komisji Europejskiej sprawozdania ze współpracy z usługodawcami zewnętrznymi.
Ad 4. Usługodawca zewnętrzny ma prawo pobierać opłatę za usługę, przy czym należy podkreślić, że zgodnie z umową usługa musi obejmować wszystkie elementy wymagane do złożenia wniosku (udostępnienie informacji, terminu na złożenie dokumentów, pobranie wniosku etc.). Opłata regulowana umową obejmuje całość tej usługi. Ponadstandardowe usługi (kopie, zdjęcia, powiadomienia SMS, usługi kurierskie itp.) za dodatkową opłatą mogą być świadczone, o ile nie są obowiązkowe i nie prowadzą do preferencyjnego przyjmowania wniosków. Opłata za usługę od osób składających wnioski o wizy do Polski wynosi od 11 do 15 EUR. Ponadto usługa outsourcingowa jest czynnością techniczną i nie ma wpływu na ocenę samego wniosku.
MSZ nie jest w posiadaniu wiedzy o istnieniu materiału dowodowego, który wskazywałby na wyłudzanie przez VFS Global Services Private Limited pieniędzy od cudzoziemców składających wnioski o wizę. W przypadku, gdy Pani Poseł posiada informacje w tym zakresie, proszę o ich udostępnienie w celu stosownego, służbowego wykorzystania.
Ad 5. Eksternalizacja obsługi technicznej części procesu przyjmowania wniosków wizowych to jedna z form organizacji konsularnej, powszechna wśród państw Schengen - ma wspierać wysoką jakość wizowych usług publicznych, usprawniać i zwiększać dostępność procedury wizowej. Jednym z motywów Rozporządzenia PE i Rady (UE) 2019/1155 z dnia 20 czerwca 2019 r., zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 810/2009 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy, jest zapewnienie, by obywatele państw trzecich podlegający obowiązkowi wizowemu mieli możliwość złożenia wniosku w miejscu swojego zamieszkania. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji wymogu osobistego stawiennictwa w urzędzie w celu złożenia danych biometrycznych. Zgodnie z ww. rozporządzeniem w celu ułatwienia procedury dla wnioskodawców, państwa członkowskie powinny starać się współpracować z usługodawcami zewnętrznymi, którzy z kolei mają możliwość pobierania opłaty za usługę. Na mocy tego rozporządzenia od państw członkowskich nie wymaga się utrzymywania bezpośredniego dostępu umożliwiającego składanie wniosków w konsulacie w miejscach, w których do przyjmowania wniosków w imieniu konsulatu został upoważniony usługodawca zewnętrzny. Zgodnie z art. 17 ust. 5 Kodeksu Wizowego dane państwo członkowskie może utrzymać możliwość składania wniosków przez wszystkie osoby ubiegające się o wizę bezpośrednio w swoich konsulatach.
Wnioski wizowe przyjmowane są zatem przez Ambasadę w Nowym Delhi za pośrednictwem podmiotu świadczącego usługi outsourcingu wizowego mając także na uwadze następujące czynniki:
okręg konsularny placówki obejmuje północne Indie oraz 6 państw dodatkowej akredytacji o łącznej populacji ponad 1,15 mld osób;
od zakończenia pandemii w 2022 r. zainteresowanie wizami do Polski stale rośnie, m.in. w związku z rozwijającą się współpracą gospodarczą, kulturalną i edukacyjną, jak również z zainteresowaniem polskich przedsiębiorców pozyskiwaniem pracowników w regionie. Zainteresowanie to znacznie przekracza możliwości infrastrukturalne i kadrowe Ambasady. W ramach zasobów własnych Ambasada jest w stanie przyjąć maksymalnie kilkadziesiąt wniosków wizowych dziennie, co wg szacunków stanowi mniej niż 20% zapotrzebowania;
korzystanie z usług firmy outsourcingowej w przyjmowaniu wniosków wizowych pozwala zwiększyć liczbę przyjmowanych wniosków kilkukrotnie (choć nadal poniżej realnego zapotrzebowania).
Z podobnych rozwiązań korzystają w Indiach 23 państwa Schengen oraz m.in. Wielka Brytania, Australia i Kanada.
Natomiast Konsulat Generalny w Mumbaju korzysta obecnie z własnych zasobów w tym zakresie, przy czym rejestracja terminów wizyt odbywa się poprzez portal e-konsulat. Trudna sytuacja lokalowa konsulatu, a także wakaty na stanowiskach dyplomatyczno-konsularnych umożliwiają przyjmowanie jedynie ograniczonej liczby interesantów bezpośrednio w urzędzie. Od stycznia 2024 r. usługodawca zewnętrzny udostępni w ramach obowiązującej umowy 12 stanowisk w 5 Punktach Przyjmowania Wniosków Wizowych na terenie południowo-zachodnich Indii, co pozwoli na obsłużenie większej liczby wniosków wizowych.
Ad 6. Procedura rejestracji wniosków oparta jest na zasadzie internetowych systemów zapisów. Konsulowie na miejscu decydują o liczbie i terminach przyjęć aplikantów, tak aby z jednej strony nie uchybić procedurze weryfikacji aplikantów, a z drugiej przyjąć możliwie wysoką liczbę wnioskujących. Konsulowie w Indiach dokładają wszelkich starań, aby umożliwić złożenie wniosku zainteresowanym w ramach swoich możliwości kadrowych i organizacyjnych. Placówki dokonują bieżącego sprawdzenia przyjmowanych wniosków wizowych pod kątem oceny kryteriów ich dopuszczalności i właściwości konsulatów zgodnie z przepisami Kodeksu Wizowego.
Usługodawca nie ma prawa ograniczać możliwości złożenia wniosku. Dostępność terminów na złożenie wniosku jest uzależniona od dziennej liczby udostępnianych terminów ustalanych przez placówkę i zainteresowania ze strony cudzoziemców. Placówka ma możliwość udostępnienia dodatkowych terminów w sytuacjach pilnych, humanitarnych, uzasadnionych interesem państwa czy na potrzeby członków rodzin obywateli UE w związku ze swobodą przepływu osób. Dzienna liczba terminów jest uzależniona od przepustowości infrastrukturalnej i kadrowej placówek.
Ad 7. Procedury związane z uruchomieniem outsourcingu wizowego, czyli wyborem usługodawcy zewnętrznego, któremu powierzone zostają czynności, których katalog zawarty jest w art. 43 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (Kodeks Wizowy), przeprowadzane są zgodnie z zasadami zamówień publicznych.
Podmiot zewnętrzny (przedsiębiorca), z którym zawiera się umowę o współpracy w zakresie obsługi wizowej cudzoziemców, wybierany jest w trybie konkurencyjnym, z zachowaniem przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2019, poz. 2019, z późn. zm.). Powinien to być podmiot, który posiada zdolności organizacyjne (kadrowe, infrastrukturalne, finansowe) do wywiązania się z zadań przewidzianych kontraktem oraz współpracuje już z innymi państwami Schengen i współpraca ta jest dobrze oceniana. Ponadto zaoferowane warunki współpracy powinny być korzystne z punktu widzenia interesu publicznego. Kontrakt podpisywany z takim podmiotem musi spełniać warunki określone w Kodeksie Wizowym.
VFS Global świadczy obecnie usługi outsourcingu wizowego dla wszystkich państw Schengen.
Ad 8. Żadna z polskich placówek zagranicznych nie jest aktualnie objęta porozumieniem, umową lub innym aktem obejmującym swoim zakresem przyjmowanie lub rozpatrywanie wniosków wizowych zawartych z akredytowanymi pośredniczącymi podmiotami komercyjnymi w rozumieniu art. 45 Kodeksu Wizowego.
0
0
0
0
0
0
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz