Jak ocenić, czy należysz do klasy średniej? To nie tylko kwestia zarobków

Według badań przeprowadzonych przez CBOS, aż trzy czwarte Polaków uważa się za członków klasy średniej. Jednakże, dokładne określenie tej przynależności nie jest takie proste, ponieważ definiuje się ją na styku socjologii i ekonomii. W rzeczywistości istnieje wiele metod, które mogą pomóc w ustaleniu, czy faktycznie do niej należysz.

Definicja tej grupy społecznej jest dość niejasna. Jak więc ocenić, czy jesteś częścią klasy średniej? Czy wystarczy średnia krajowa pensja, czy istnieją inne czynniki do uwzględnienia?

Metoda EHDI

Według portalu INNPoland.pl jedną z metod określenia przynależności do klasy średniej jest wskaźnik EHDI (Equivalised Household Disposable Income), przyjęty przez Polski Instytut Ekonomiczny. Wskaźnik ten oblicza się przez podzielenie dochodu gospodarstwa domowego przez pierwiastek liczby jego członków.

Na przykład, dla rodziny dwuosobowej z dwójką dzieci, najpierw sumuje się dochody rodziców, a następnie dzieli przez 2. Dla trzyosobowej rodziny dzieli się przez 1,7.

Według obliczeń Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w 2019 roku do klasy średniej należeli ci, których EHDI wynosił od 67 do 200 procent mediany zarobków w kraju, co wynosiło około 3827 złotych. Oznacza to, że do klasy średniej należeli ci, których dochód wynosił od 2564 zł do 5774 złotych na osobę. Pięć lat temu, 54 procent Polaków w wieku od 24 do 64 lat było częścią klasy średniej.

Metoda OECD

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) proponuje inną metodę obliczeń. Według nich, do klasy średniej należą gospodarstwa domowe, w których dochód na osobę wynosi od 75 do 200 procent mediany zarobków w danym państwie.

W 2019 roku, przy medianie zarobków wynoszącej 3827 złotych, do klasy średniej należałoby mniej osób. Obliczenia te uwzględniają zarówno liczbę osób w gospodarstwie domowym, jak i inne czynniki.

Problem jednak polega na braku spójnych danych. Główny Urząd Statystyczny (GUS) publikuje dane o medianie zarobków tylko raz na dwa lata. Ostatnie dostępne informacje pochodzą z października 2022 roku, kiedy mediana wyniosła 5701,62 złotych.

W związku z tym, trudno jednoznacznie określić, kto należy do klasy średniej, szczególnie biorąc pod uwagę różne metody obliczeń.

Zakładając, że średnie zarobki wzrosły w podobnym tempie, jak mediana, można przewidzieć, że obecnie do klasy średniej należą ci, którzy zarabiają więcej niż 6 tysięcy złotych brutto. Jednakże, uwzględniając inne czynniki, takie jak siła nabywcza, trudno jednoznacznie określić, kto może być uznany za członka klasy średniej.