Poseł Szymański w sprawie elektrowni jądrowej

Poseł Krzysztof Szymański skierował do ministrów: energii; aktywów państwowych oraz ministra klimatu i środowiska interpelację w sprawie modelu sprzedaży energii i innych wyzwań towarzyszących budowie pierwszej polskiej elektrowni jądrowej Lubiatowo-Kopalino.

Elektrownia jądrowa na Pomorzu będzie zlokalizowana wyłącznie na gruntach Skarbu Państwa. 

Obszar Realizacji Inwestycji, czyli maksymalny teren zarezerwowany na czas prac budowlanych elektrowni jądrowej zlokalizowany jest w obrębach geodezyjnych trzech sołectw gminy Choczewo: Jackowo, Słajszewo oraz Sasino. W całości są to grunty należące do Skarbu Państwa. Po wybudowaniu obszar zajmowany przez elektrownię będzie jeszcze mniejszy i również znajdzie się wyłącznie na gruntach Skarbu Państwa.

Sam proces wyboru lokalizacji był wieloletni i złożony. Rozpoczął się w 2009 roku, a jego efektem było przyjęcie w 2014 roku, w ramach Programu polskiej energetyki jądrowej 27 potencjalnych lokalizacji dla pierwszej elektrowni jądrowej. Na tej liście już wtedy znalazła się lokalizacja “Lubiatowo-Kopalino”. Listę stopniowo zawężano w oparciu o kolejne kryteria. Ostatecznie, po zawężeniu potencjalnych lokalizacji w 2015 roku do Pomorza, dwie z nich – „Żarnowiec” oraz „Lubiatowo-Kopalino” poddano jeszcze bardziej szczegółowym badaniom o tożsamym zakresie. Ich wyniki przedstawiono w Raporcie o oddziaływaniu na środowisko, który był podstawą do wydania przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska decyzji środowiskowej, we wrześniu 2023 roku. Wskazana lokalizacja Lubiatowo-Kopalino nie wiązała się z koniecznością żadnych wyburzeń czy też zawierania umów kupna-sprzedaży z osobami prywatnymi.

Na mocy zawartej w kwietniu 2025 roku umowy z reprezentującym Skarb Państwa Wojewodą Pomorskim spółka Polskie Elektrownie Jądrowe ma prawo do użytkowania wieczystego nieruchomości, na których będzie eksploatowana pierwsza polska elektrownia jądrowa. Umowa dała inwestorowi prawo do dysponowania na cele budowlane nieruchomościami objętymi decyzją lokalizacyjną uzyskaną przez Polskie Elektrownie Jądrowe w październiku 2023 roku.

* * *

"Podczas posiedzenia Pomorskiego Zespołu Parlamentarnego w Choczewie w dniu 22 września 2025 roku, z udziałem m.in. prezesa PEJ, padły deklaracje, że sprzedaż energii z pierwszej elektrowni jądrowej będzie w znacznej mierze oparta na długoterminowych umowach PPA, a całość zostanie „domknięta” mechanizmem CfD. Jednocześnie przedstawiono wysokie założenie współczynnika wykorzystania mocy rzędu 92,7%. W przestrzeni publicznej toczy się spór o realność tych założeń, koszty dla budżetu i odbiorców oraz o to, czy PPA są już faktycznie zabezpieczone." - napisał poseł Szymański.

W trosce o przyszłość stabilnego funkcjonowania systemu energetycznego, koszty i rzetelne informowanie opinii publicznej poseł Krzysztof Szymański złożył następujące pytania:

1. Z jakimi podmiotami PEJ lub podmiotami działającymi w jego imieniu podpisano listy intencyjne lub umowy PPA? Proszę wskazać dla każdego: wolumen (MW/MWh rocznie), okres (10/15/20 lat), profil oraz horyzont rozpoczęcia dostaw.

2. Jaki procent rocznej produkcji pierwszego i kolejnych bloków ma być zabezpieczony PPA w roku uruchomienia, a jaki po 3 i 5 latach eksploatacji?

3. Czy w umowach PPA przewiduje się klauzule „bierz albo płać”, kary umowne, zmienną indeksację (np. CPI/PPI/kursy walut), a także prawo do redukcji odbioru przez klienta przy ujemnych cenach na rynku? Kto pokryje koszt takiej redukcji w rozliczeniu CfD?

4. Jaka cena gwarantowana oraz zasady jej indeksacji zostały notyfikowane Komisji Europejskiej?

5. Co dokładnie wchodzi w skład ceny referencyjnej w rozliczeniach CfD?

6. Jaki będzie koszt MWh i łączne przepływy CfD (zł/rok) przy: CF 92,7%, 90%, 87%, 85%, 50%, 30%, CAPEX +15%, WACC +1 p.p., USD/PLN +10%?

7. Z jakich źródeł będą finansowane ewentualne dopłaty CfD?

8. Jakie projekty sieciowe PSE (400 kV) krytyczne dla odbioru mocy z EJ są lub będą realizowane? Proszę wskazać terminy ich realizacji i podział kosztów.

9. Jak zabezpieczone będą ryzyka kursowe dla CAPEX, paliwa i usług jądrowych? Czy koszty paliwa/likwidacji/odpadów będą w CfD, czy obciążą PEJ?

10. Jaka będzie roczna składka do funduszu likwidacji i funduszu gospodarki odpadami promieniotwórczymi oraz zasady jej indeksacji?

11. Czy EJ ma być kwalifikowana do rynku mocy po 2028 roku? Jeżeli tak, w jaki sposób wykluczono podwójne wsparcie (CfD+CM) w notyfikacji pomocy publicznej?

12. Kiedy zostaną opublikowane zapisy dotyczące odpowiedzialności stron za profilowanie, redukcje i kary?

Ponadto poseł poprosił o załączenie:

a) streszczenia wniosku notyfikacyjnego do KE,

b) zbiorczego zestawienia listów intencyjnych z kluczowymi warunkami PPA,

c) planu przyłączeń i inwestycji sieciowych niezbędnych do odbioru mocy EJ.