Jastarnia. Historie znalezione na plaży

Choć dziś kojarzy się przede wszystkim z turystycznym kurortem na Półwyspie, historia Jastarni sięga aż XIV wieku. Przez dziesięciolecia pełniła rolę prężnego ośrodka rybołówstwa, wyróżniając się największą liczbą ludności trudniącej się tym fachem na Pomorzu, by następnie przekształcić się w nadmorskie uzdrowisko.

Historia Jastarni to jednak przede wszystkim historia jego mieszkańców i mieszkanek – Astrid, Pawła, Tyberiusza, Teresy i wielu, wielu innych. Każda uliczka, rybacki dom i jego mieszkańcy mają swoją własną, niepowtarzalną opowieść. Fundacja Machina Zmian zaprasza do ich odkrycia w ramach projektu „Jastarnia. Historie znalezione na plaży”.

Projekt jest kontynuacją realizowanych w 2018 roku w Jastarni Miejskich Lekcji Fotografii. W ramach tej inicjatywy mieszkańcy i mieszkanki Jastarni otworzyli przed nami swoje domowe albumy i podzieliły się intymnymi i często wzruszającymi historiami rodzinnymi – mówi pomysłodawczyni projektów Sylwia Nikko Biernacka. To historie ludzi i miejsc, które budują tożsamość miasta i stanowią o jego wyjątkowym charakterze – przyjaznej i otwartej na drugiego człowieka, społeczności opartej na tradycjach.

Projekt "Jastarnia. Historie znalezione na plaży" skupia się przede wszystkim na upamiętnieniu polskiego dziedzictwa historycznego poprzez realizację działań fotograficznych, takich jak:

Spacery szlakiem archiwalnych fotografii

W lipcu tego roku osiem fragmentów fotografii wielkoformatowych zostało umieszczonych w charakterystycznych miejscach miasta. Ich bohaterami są mieszkańcy i mieszkanki Jastarni. Każda fotografia to osobna historia, która upamiętnia przeszłość tego miejsca i wzmacnia dzisiejszą tożsamość.

12 lipca odbył się inauguracyjny spacer po Jastarni śladami wspomnianych archiwalnych fotografii. W trakcie spaceru z lokalnym przewodnikiem uczestnicy zagłębili się w opowieści wokół fotografii – poznamy ich bohaterów i bohaterki oraz związane z nimi osobiste historie, a także historię miasta. Spacer poprowadził lokalny przewodnik – Ryszard Struck.

To pierwszy z serii spacerów, które będą odbywać się przez cały sezon letni w każdą środę o 17:00. Oprócz inauguracyjnego, który jest bezpłatny, każdy kolejny spacer, odbywa się za tak zwane wolne datki i stanowi wynagrodzenie dla naszego przewodnika. Minimalna kwota sugerowana to 10 zł.

Ryszard Struck - publicysta, autor książek związanych z Mierzeją Helską, w szczególności z rodzinną Jastarnią. Kilkukrotny Radny Jastarni. Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Jastarni. Jego pierwsza książka „Bedeker jastarnicki” ukazała się w 2000 roku. Potem kolejne: „Jastarnia. Od rybołówstwa do turystyki”, „Legendy rybackie”, „Jastarnia się śmieje”, „Półwysep Helski od A do Z”, „Jastarnia. Ludzie, miejsca, zdarzenia” „Wypędzeni”. Jest pomysłodawcą spacerów historycznych oraz inicjatorem spotkań z pisarzami/pisarkami, poetkami/poetami i podróżnikami/ podróżniczkami. Trudno znaleźć w Jastarni wydarzenie kulturalne, w którego organizacji by nie uczestniczył.

Wystawa fotograficzna portretów współczesnych mieszkańców i mieszkanek Jastarni

Na wystawie zaprezentowane są portrety Jastarnian w kaszubskich strojach regionalnych, autorstwa Krzysztofa Winciorka. W trakcie sesji przed obiektywem aparatu fotografa pojawili się/pojawiły się mieszkanki i mieszkańcy Jastarni: Maria Konkel Stanisław Bolda, Małgorzata Dankiewicz, Krystyna Bolda, Antoni Budzisz, Ewa Konkel, Martyna Kohnke, Paweł Kohnke, Teresa Kustusz, Ryszard Struck.

Wystawę można oglądać codziennie w godzinach otwarcia Cocktail Baru & Bistro Jastarnia Rettungs Budy, ul. Bałtycka 27, przy wejściu na plaże nr 46.

Autor portretów - Krzysztof Winciorek – Fotograf badający zjawiska psychologiczne i socjologiczne, przekładający je na tor wizualny. Dokumentalista i miłośnik fotografii ulicznej i architektury, portrecista. Ukończył studia na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Dyplom w Pracowni Fotografii Reklamowej na Wydziale Malarstwa i Grafiki. Magister sztuki Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu na Wydziale Komunikacji Multimedialnej w kierunku Fotografia. Fotograf reklamowy współtworzący Tekla Studio. Organizator cyklicznego konkursu i wystawy Gdynia Fotogeniczna.

Jastarnicka Kronika Filmowa w Kinie Żeglarz

Działające w sezonie letnim w Jastarni Kino Żeglarz zaprezentuje przed repertuarowymi seansami filmowymi sześć odcinków Jastarnickiej Kroniki Filmowej. Mieszkańcy i mieszkańcy Jastarni zabiorą widownię w sentymentalną podróż śladami archiwalnych fotografii, wykonanych w Jastarni. Zdjęcia niekiedy wskazują na to, jak miasto zmieniło się pod kątem architektonicznym, by innym razem opowiedzieć tragiczne historie wojennych losów jastarnickich rodzin.

Kino Żeglarz w Jastarni to ostatnie prawdziwe kino na Półwyspie Helskim. Z przedwojennych zdjęć wynika, że to w ogóle jeden z najstarszych budynków w miasteczku. Na początku XX wieku była w nim restauracja, w trakcie wojny przekształcono je w kino, którym pozostaje do dziś. Fotele skrzypią, w powietrzu czuć, że "Żeglarz" ma już swoje lata, na sali stoi piec kaflowy, a w przytulnym holu można odsapnąć od codziennego zgiełku – zasiadając między starymi plakatami i wsłuchując się w muzykę płynącą z winyli.

W kolejnych miesiącach w ramach projektu odbędą się również warsztaty tworzenia kolaży z archiwalnych fotografii, warsztat tworzenia ram do oprawy fotografii z desek po starych rybackich łodziach, spotkanie pt. „Jak pielęgnować, przechowywać i opisać archiwa fotograficzne”. Zwieńczeniem projektu będzie zainicjowanie działania miejskiego archiwum fotograficznego.

Projekt jest realizowany przez Fundację Machina Zmian, w partnerstwie z Urzędem Miasta Jastarnia oraz we współpracy z Kinem Żeglarz.

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura - Interwencje 2020