Terechów: gminy nie są gotowe na rozwój infrastruktury ochrony ludności

Odpowiednie zapasy żywności i energii, zakup leków, beczkowozów, koparek i budowa schronów – to kwestie omawiane wśród polityków i samorządowców coraz częściej. W związku z nowym rozporządzeniem, które zobowiązuje gminy do gromadzenia zapasów sprawdziliśmy, jak na nowe wyzwania patrzą samorządowcy.

- Tak naprawdę przepisy nie mówią za wiele. Gromadzenie żywności, leków, wody pitnej czy urządzeń generujących energię elektryczną to są ogromne koszty. Dodatkowo trzeba to przechowywać w określonych warunkach, co też kosztuje! Nie mówię już o schronach, bo to wydatki rzędu kilkudziesięciu milionów złotych. Zwłaszcza w naszej gminie, w której znajduje się ważny garnizon wojskowy, co może być przyczyną nalotów. Ostatnie wydarzenia ewidentnie pokazują, że musimy być przygotowani na każdą ewentualność. Czarne gotowe nie jest! - podkreśla Jerzy Terechów, radny gminy Czarne w powiecie człuchowskim.

* * *

15 września wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji ws. sposobu utrzymywania zasobów ochrony ludności przez obowiązane organy ochrony ludności. Zgodnie z dokumentem, w sytuacji zagrożenia samorządy będą musiały zgromadzić odpowiednie zapasy żywności, wody pitnej, leków, środków sanitarnych i środków energii.

Jak przyznał zastępca wójta Terespola Bogdan Daniluk, nowe rozporządzenie może rodzić sporo problemów.

„Problemów już doświadczyliśmy, kiedy sanepid zamknął nam wodociąg. I to wtedy okazało się, że na 26 miejscowości dostarczenie wody jest trudne. A tutaj jeszcze leków, zabezpieczenia i innych… To rodzi logistycznie ogromne problemy” – powiedział.

W kontekście dotacji przekazanych przez rząd samorządom w ramach Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej Daniluk przekazał, że Terespol podpisał już umowę na dodatkowe środki.

„Wiem, że wójt podpisywał umowę. Też właśnie na zbiorniki na wodę czy agregaty do szkół. Więc to, co wiemy, że w pierwszej kolejności będzie nam potrzebne, co zresztą się wpisuje w rozporządzenie” – zaznaczył.

W rozmowie z naszym serwisem zastępca wójta odniósł się też do omawianej ostatnio konieczności budowy schronów. Jego zdaniem budowa tych obiektów na terenach wiejskich nie jest dobrym pomysłem.

„Według mnie budowa schronów w rozproszonej zabudowie wiejskiej nie sprawdzi się. Ludzie bardziej będą szukali swoich piwnic (…). Teraz jest inny problem, który dotyczy szczególnie wsi. Bo jeżeli zamkną sklep, to nie ma już żywności. Tu będzie problem. Świadomość mieszkańców musi być, żeby te podstawowe zabezpieczenia, typu agregat, żywność, żeby jakiś czas przetrwać normalnie” – powiedział Bogdan Daniluk.

O rozwoju infrastruktury ochrony ludności i gromadzeniu zasobów mówił też burmistrz Dąbrowy Białostockiej Artur Gajlewicz, który chłodno wypowiedział się na temat dotychczasowych działań.

„W żaden sposób nas się nie słucha, nie odpowiada nam się na pytania, w konferencjach, które są organizowane przez województwo, nie uczestniczy wojewoda ani główny, ani żaden z zastępców. A później na konferencjach prasowych mówią, że ogarniają temat. Wygląda to chaotycznie” – powiedział.

Zdaniem Gajlewicza przyznane przez wojewodów środki są niewystarczające i niedopasowane do potrzeb poszczególnych gmin.

„Z obrony cywilnej przydzielają środki w szczególności na tereny przygraniczne i każą nam kupować sprzęty, których tak naprawdę nie wykorzystamy, ponieważ zapisy ministra pana Kierwińskiego twierdzą, że sprzętu nie będzie można używać w sytuacjach, kiedy nie nastąpi jakiś konflikt zbrojny czy sytuacja nadzwyczajna. Mowa o koparce, ładowarce, ciągniku z cysterną do wody pitnej, agregacie prądotwórczym, defibrylatorach. Braliśmy to, co mogłoby pasować tak naprawdę do naszych potrzeb, ale tylko to mogliśmy kupić” – wyjaśnił burmistrz.

Zdaniem Artura Gajlewicza, samorządy powinny mieć większą swobodę w decydowaniu, jakie zasoby gromadzić w ramach budowy infrastruktury ochrony ludności.

„Tu nie ma czasu na zastanawianie się, na sprawdzanie tego wszystkiego. Zaufanie między nami nie zależy od poglądów politycznych. Obronność kraju i ochrona cywilna to rzeczy nadrzędne, ponadpolityczne. Więc dajcie, żebyśmy też jako samorządowcy decydowali o tym, co nam jest potrzebne i już kupowali to” – zaapelował burmistrz Dąbrowy Białostockiej.

O opinię zapytaliśmy też burmistrza Morawicy Mariana Burasa, który powiedział, że nie zapoznał się jeszcze z rozporządzeniem w tej sprawie.

„My nie mamy jakichś zapasów żywności na magazynach, to trzeba korzystać z dostępnych hurtowni czy magazynów, które normalnie funkcjonują w obrocie detalicznym czy hurtowym. Będzie rozporządzenie, zapoznamy się. Na pewno będzie sporo dyskusji jak to rozporządzenie zastosować. Ale nas już nic nie zaskoczy” – powiedział.

W rozmowie z naszym serwisem burmistrz przyznał, że gmina kupi beczkowóz, koparkę i doposaży wóz strażacki. Jednak jego zdaniem dużym problemem jest brak schronów. 

„Bądźmy szczerzy – jeśli chodzi o schrony, to ich nie ma. Schrony są gdzieś w dużych miastach, natomiast w takich gminach jak nasza tych schronów nie ma i pod tym względem naprawdę przydałyby się poważne nakłady, żeby coś w tym kierunku robić. Trzeba by już podjąć jakieś decyzje i przeznaczyć na to środki, żeby np. w każdej gminie był jakiś  schron, żeby w przypadku zagrożenia ktoś tą gminą mógł kierować” – powiedział Marian Buras.

Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej został opracowany na podstawie obowiązującej od początku roku ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Program zakłada m.in. zwiększenie zasobów ochrony ludności i obrony cywilnej, budowę i modernizację schronów i rozwijanie zdolności reagowania na zagrożenia. Na realizację zadań każdego roku ma być przeznaczone co najmniej 0,3 proc. PKB. W 2025 r. to ponad 16,7 mld zł, z tego ponad 5,1 mld zł to dodatkowe środki na zadania związane z ochroną ludności i obroną cywilną.

Na podstawie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej rozstało też opracowane rozporządzenie, które nakłada na samorządy m.in. obowiązek zapewnienia mieszkańcom stałego dostępu do wody pitnej i gromadzenia zapasów żywności, wody, leków, paliwa i środków energii.

mc/