Zamknij

Znamy finalistów 20. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA

22:32, 03.06.2025 Aktualizacja: 22:39, 03.06.2025
Skomentuj mat. pras NLG mat. pras NLG

Znamy 20 tytułów, które ubiegać się będą o tegoroczne Nagrody Literackie GDYNIA. Nominowano po 5 książek w kategoriach: esej, poezja, proza i przekład na język polski. Zgodnie z duchem Nagrody nominowane utwory wyróżnia odwaga formalna, językowy kunszt i nieszablonowe podejście do literatury. Kostki Literackie wręczone zostaną po raz dwudziesty. 

Nagroda Literacka GDYNIA – od lat w gronie najważniejszych literackich laurów w Polsce – świętuje w tym roku swoje dwudziestolecie. Kapituła Nagrody pod kierownictwem dr hab. Doroty Kozickiej spośród zgłoszonych do konkursu polskich książek wydanych w ubiegłym roku  wytypowała dwadzieścia publikacji w czterech kategoriach.Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi podczas oficjalnej gali zaplanowanej na 29 sierpnia w Teatrze Muzycznym im. D. Baduszkowej. Z okazji jubileuszu Nagrody przyznane zostaną również cztery dwutygodniowe rezydencje literackie w Gdyni.

Esej – między biografią a refleksją

Wśród książek nominowanych do NLG w kategorii esej znalazły się utwory reprezentujące różnorodne podejścia do gatunku. „Szajna, Szajnisko. Portret zakulisowy” Agnieszki Berlińskiej (Teatr Studio) rzuca nowe światło na postać wybitnego twórcy teatralnego, ukazując go na tle złożonej rzeczywistości artystycznej okresu powojennego. „Róża Luksemburg. Domem moim jest cały świat” Weroniki Kostyrko (Wydawnictwo Marginesy) przybliża czytelnikom życie i myśl rewolucyjnej działaczki i teoretyczki, łącząc wnikliwość badawczą z empatycznym spojrzeniem. „Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy” Kory Tei Kowalskiej (Wydawnictwo Karakter) stanowi filozoficzną refleksję nad praktyką kolekcjonowania przedmiotów uznawanych za bezwartościowe. Z kolei „Staniemy się tacy jak on. Głosy z przeklętej ulicy” Macieja Pisuka (Wydawnictwo Cyranka) dokumentuje losy społeczności z zaniedbanej części Warszawy, oddając głos tym, których rzadko słuchamy. Ostatnia z nominowanych książek, „Król Warmii i Saturna” Joanny Wilengowskiej (Wydawnictwo Czarne) tworzy subtelny portret relacji rodzinnej, ukazując uniwersalność tematów przemijania i międzypokoleniowych więzi.

Poezja – eksperymenty z formą i treścią

Nominacje poetyckie obejmują zbiory przełamujące konwencje i poszukujące nowych środków wyrazu. „Silesian Gothic. Girls and Queers to the Front” Anouk Herman (Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski) reinterpretuje śląską tożsamość, łącząc ją z perspektywą feministyczną i queerową w rytmicznej, pulsującej formie. „Otwarte światy” Agaty Puwalskiej (Wydawnictwo Katalog Press) zachwycają konstrukcyjną dyscypliną i konceptualnym podejściem do poetyckiej materii. „Na przecięciu arterii” Krzysztofa Siwczyka (Biuro Literackie) zaskakuje intymnym tonem i łączeniem elementów biograficznych z uniwersalną refleksją. „Łucznik” Przemysława Suchaneckiego (Wydawnictwo Kontent) urzeka precyzją obrazowania i dialogiem z różnorodnymi tradycjami literackimi. Z kolei tom nominowanego drugi rok z rzędu Mateusza Żaboklickiego, o enigmatycznym tytule „Garadobedaro” (Wydawnictwo Nisza), zabiera czytelników w sentymentalną podróż do świata dzieciństwa, balansując między melancholią a humorem.

Proza – literackie poszukiwania

Wśród prozatorskich nominacji znalazły się utwory eksplorujące różnorodne rejestry narracyjne. „Las duchów” Andrzeja Dybczaka (Wydawnictwo Nisza) łączy elementy reportażu i literatury podróżniczej, prowadząc czytelnika przez tajemnicze obszary syberyjskie. „West Farragut Avenue” Agnieszki Jelonek (Wydawnictwo Cyranka) – nominowanej do NLG już po raz trzeci – ujmuje nietuzinkowym podejściem do tematyki miłosnej i psychologiczną głębią postaci. „Mowa chleba” Elżbiety Łapczyńskiej (Wydawnictwo Agora) konfrontuje czytelnika z dramatem dzieci skazanych na łaskę instytucjonalnej opieki, łącząc realizm z elementami fantastycznymi. „Hotel ZNP” Izabeli Tadry (Wydawnictwo Filtry) wykorzystuje satyryczny monolog do krytycznego spojrzenia na społeczne hierarchie i kulturowe schematy. Zaś „Plemię” Michała Trusewicza (Wydawnictwo ArtRage) tworzy wielowarstwową metaforę wykluczenia poprzez innowacyjne użycie języka i konstrukcję świata przedstawionego.

Przekład – sztuka językowej transformacji

W dziedzinie przekładu doceniono tłumaczy, którzy potrafili oddać złożoność oryginałów w polszczyźnie. „Miasto” ukraińskiego autora Waleriana Pidhylnego w interpretacji Marcina Gaczkowskiego (Kolegium Europy Wschodniej) nabiera współczesnego, żywego tempa oddającego ducha wielkomiejskich przemian. „Pasierb” Juana José Saera w tłumaczeniu z j. hiszpańskiego Barbary Jaroszuk (Wydawnictwo ArtRage) zachowuje równowagę między wyrafinowaniem stylu a odtworzeniem historycznych realiów XVI-wiecznej Ameryki Południowej. „Dane odosobowe” Elfriede Jelinek w przekładzie Agnieszki Kowaluk (Wydawnictwo W.A.B.) mierzy się z wyzwaniem oddania wieloznaczności i krytycznego potencjału oryginalnej, niemieckojęzycznej prozy. „Kos, kos, jeżyna” Tamty Melaszwili przetłumaczona z j. gruzińskiego przez Magdalenę Nowakowską (Wydawnictwo Filtry) buduje autentyczny głos dojrzałej kobiety konfrontującej się z codziennością. Listę nominacji zamyka zbiór „Johnny Panika i Biblia Snów oraz inne opowiadania” Sylvii Plath w tłumaczeniu Agi Zano (Wydawnictwo Marginesy), ukazujący dwoistość prozy amerykańskiej poetki, balansującej między subtelnością a ekspresją.

Literackie święto w Gdyni

Ogłoszenie czworga zwycięzców 20. Nagrody Literackiej GDYNIA nastąpi 29 sierpnia podczas uroczystej gali. Laureaci otrzymają charakterystyczne Kostki Literackie oraz nagrody finansowe w wysokości 50 tys. zł. Podczas gali w Teatrze Muzycznym poznamy również czworo autorów, których miasto Gdynia zaprosi na dwutygodniową rezydencję literacką.Wydarzenie to będzie kulminacyjnym momentem dorocznego festiwalu Miasto Słowa, który trwać będzie w Gdyni od 25 do 31 sierpnia 2025 roku. W tym roku – z okazji dwudziestolecia Nagrody – festiwal podejmie niełatwą próbę uchwycenia wszystkiego, co najistotniejsze w polszczyźnie XXI wieku. W jego trakcie festiwalowa publiczność będzie miała okazję spotkać się z nominowanymi autorami i wziąć udział w wielu innych literackich wydarzeniach.

Nominacje do 20. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA

Esej

  • Agnieszka Berlińska, „Szajna, Szajnisko. Portret zakulisowy”| Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Warszawa 2024
  • Weronika Kostyrko, „Róża Luksemburg. Domem moim jest cały świat" | Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2024
  • Kora Tea Kowalska, „Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy" | Wydawnictwo Karakter, Kraków 2024
  • Maciej Pisuk, „Staniemy się tacy jak on. Głosy z przeklętej ulicy" | Wydawnictwo Cyranka, Warszawa 2024
  • Joanna Wilengowska, „Król Warmii i Saturna" | Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024

Poezja

  • Anouk Herman, „Silesian Gothic. Girls and Queers to the Front" | Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2024
  • Agata Puwalska, „Otwarte światy" | Wydawnictwo Katalog Press, Kraków-Rybnik-Edynburg 2024
  • Krzysztof Siwczyk, „Na przecięciu arterii" | Biuro Literackie, Kołobrzeg 2024
  • Przemysław Suchanecki, „Łucznik" | Wydawnictwo Kontent, Kraków 2024
  • Mateusz Żaboklicki, „Garadobedaro" | Wydawnictwo Nisza, Warszawa 2024

Proza

  • Andrzej Dybczak, „Las duchów" | Wydawnictwo Nisza, Warszawa 2024
  • Agnieszka Jelonek, „West Farragut Avenue" | Wydawnictwo Cyranka, Warszawa 2024
  • Elżbieta Łapczyńska, „Mowa chleba" | Wydawnictwo Agora, Warszawa 2024
  • Izabela Tadra, „Hotel ZNP" | Wydawnictwo Filtry, Warszawa 2024
  • Michał Trusewicz, „Plemię" | Wydawnictwo ArtRage, Warszawa 2024

Przekład

  • Marcin Gaczkowski – Walerian Pidmohylny, „Miasto" | Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wojnowice 2024
  • Barbara Jaroszuk – Juan José Saer, „Pasierb" | Wydawnictwo ArtRage, Warszawa 2024
  • Agnieszka Kowaluk – Elfriede Jelinek, „Dane odosobowe" | Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2024
  • Magdalena Nowakowska – Tamta Melaszwili, „Kos, kos, jeżyna" | Wydawnictwo Filtry, Warszawa 2024
  • Aga Zano – Sylvia Plath, „Johnny Panika i Biblia Snów oraz inne opowiadania" | Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2024

 

(hs za: UM Gdyni)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
Nie przegap żadnego newsa, zaobserwuj nas na
GOOGLE NEWS
facebookFacebook
twitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%