Ustawa metropolitalna na gwiazdkę?

Od ponad pół roku projekt ustawy metropolitalnej dla Pomorza jest konsultowany z zespołem roboczym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przedstawiciele rządu deklarują, że zajmą się projektem dla Pomorza zaraz po zakończeniu prac nad ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Czy samorządowcy z Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot doczekają się ustawy metropolitalnej na gwiazdkę? Kiedy będziemy mieć wspólny bilet?

Od kilku miesięcy trwają intensywne prace nad projektem ustawy metropolitalnej. W MSWiA został powołany zespół roboczy, który wspólnie z samorządowcami z Pomorza i ze Śląska pracuje nad pomorską ustawą, która jednocześnie ma zmienić ustawę dot. jedynej do tej pory Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej (GZM). Czy jest szansa na uchwalenie ustawy do końca roku?

To jest bardzo ambitne podejście. Widziałem projekty, które przechodziły błyskawicznie przez rząd i przez parlament, ale potrzebne jest odpowiednie wsparcie polityczne, żeby tak się zadziało. Normalnie trwa to kilka miesięcy, natomiast jeśli będzie decyzja polityczna, decyzja na najwyższym szczeblu, żeby to szło szybko, to wtedy tak się zadzieje - mówi Szymon Wróbel, wicedyrektor Departamentu Administracji Publicznej w MSWiA.

Usłyszeliśmy w rządzie, że mało jest regionów, które są na tyle gotowe, jak Pomorze, które ma nie tylko projekt ustawy, ale i pozytywną opinię departamentu legislacji wojewody pomorskiej, pozytywną opinię marszałka województwa i tak naprawdę wszystko uzgodnione jest w regionie - mówi Michał Glaser, prezes Zarządu OMGGS.

Na 4 listopada zaplanowane jest spotkanie samorządowców OMGGS z parlamentarzystami z Pomorskiego Zespołu Parlamentarnego na temat prac nad ustawą.

Integracja transportu - najważniejsze zadanie metropolii

Szacuje się, że po wejściu w życie ustawy między 300 a 400 mln zł rocznie z podatku PIT zamiast trafiać do budżetu państwa - pozostanie w regionie. Z dodatkowych funduszy finansowane będą m.in.:

• integracja transportu publicznego oraz przewozy metropolitalne,
• kształtowanie ładu przestrzennego,
• ochrona środowiska i działania adaptacyjne do zmian klimatu.

Po roku od powołania metropolii związek ma obowiązek zintegrować transport publiczny na całym swoim terenie. Oznacza to powołanie jednego organizatora transportu - Zarządu Transportu Metropolitalnego oraz w przyszłości wspólny bilet na komunikację publiczną, z ujednoliceniem taryf. M.in. na ten temat rozmawiali przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku, samorządowcy i parlamentarzyści na konferencji ,,Transport Publiczny na Pomorzu", która odbyła się 21 października w Gdańsku. Wśród tematów pojawił się również ten dotyczący powierzenia związkowi metropolitalnemu Szybkiej Kolei Miejskiej.

To jest dobre rozwiązanie i cieszymy się z niego. MZKZG postulował to 10 lat temu, a ekspertyzy Deloitte w 2017 r. potwierdziły ten kierunek działań. Tryb prawny nazywa się powierzeniem zadania przez samorząd województwa innemu podmiotowi. Cechą powierzania zadań jest to, że się powierza też pieniądze niezbędne na pokrycie 100% kosztów - mówi Michał Glaser, prezes Zarządu OMGGS.

Tym bardziej, że pieniądze, jakie Pomorze dostanie w ramach ustawy metropolitalnej będą przeznaczone na dodatkowe działania, które podniosą jakość życia mieszkańców.

Najistotniejsze jest to, abyśmy ustawą metropolitalną podnieśli jakość komunikacji miejskiej, częstotliwość połączeń, aby była ona realną alternatywą dla samochodów - twierdzi Piotr Borawski, wiceprezydent Gdańska. Na poniedziałkowej konferencji samorządu województwa dr hab. Michał Wolański, autor ewaluacji funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, przekonywał, że celem dodatkowych dochodów z budżetu państwa dla metropolii nie ma być zmiana źródła finansowania połączeń istniejących, tylko wdrożenie nowych i zakup nowego taboru. Takie samo stanowisko słyszałem wielokrotnie podczas spotkań roboczych w MSWiA - dodaje Michał Glaser, prezes OMGGS.

Mowa jest nie tylko o kwestiach związanych z komunikacją.

To także działania na rzecz ochrony środowiska, co również przekłada się na polepszenie warunków życia mieszkańców – zaznacza Bartłomiej Austen, wiceprezydent Gdyni. – Nie bez znaczenia dla budownictwa i inwestycji są sprawy związane z planami zagospodarowania przestrzennego i współpraca z innymi gminami – szczególnie tymi sąsiednimi. W tym przypadku jako wspólnego działania w ramach związku metropolitarnego – dodaje wiceprezydent Gdyni.

Nowe ramy prawne dla Śląska i dla Pomorza

Pod koniec września rzecznik prasowy MSWiA zapytany przez wp.pl o stan prac nad ustawą metropolitalną dla Pomorza powiedział, że ministerstwo omawia pomysły z samorządowcami z całej Polski. Dodał także, że dwa regiony mogą liczyć na szczególne traktowanie. Głównie dlatego, że tam związki miast są niezaprzeczalne.

Obecnie działania te koncentrują się na wypracowaniu przepisów dotyczących związku metropolitalnego z udziałem Gdańska, Gdyni i Sopotu oraz nowelizacji ustawy o Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Kluczową kwestią przy tworzeniu związków metropolitalnych jest istniejąca, zaawansowana współpraca samorządów w obszarach miejskich. Zarówno na obszarze Śląska, jak i Pomorza istniejące formy współpracy międzysamorządowej okazały się być niewystarczające. Konieczne stało się stworzenie nowych ram prawnych, które umożliwią skuteczne rozwiązywanie problemów i wyzwań na tych terenach - poinformował Wirtualną Polskę Jacek Dobrzyński, rzecznik prasowy MSWiA.

Ustawa metropolitalna od 7 lat funkcjonuje w GZM. Jak mówią samorządowcy ze Śląska “ustawa dała wiele szans, ale teraz jest czas na wyciągnięcie wniosków i zmianę niektórych zapisów”.

Mamy już 7 lat doświadczeń i faktycznie mamy to szczęście, że jako jedyni dostaliśmy tę możliwość budowania związku metropolitalnego w województwie śląskim. Teraz trzeba zastanowić się co dalej. Mam nadzieję, że przyszła ustawa metropolitalna będzie czerpała z naszych doświadczeń i tego, jak wygląda ta praktyka metropolitalna na dzisiaj. Myślę, że Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot jest bardzo dobrze przygotowany do tego, by dostać również taką samą szansę, jak my mamy. Mam wrażenie, że zarówno wspólne projekty metropolitalne, jak i doświadczenia w wykorzystaniu środków ZIT są niejednokrotnie lepsze niż u nas. Więc wydaje się, że im szybciej, tym lepiej, gdyby Gdańsk, Gdynia i Sopot dostały taką szansę i stały się metropolią - podsumowuje Kazimierz Karolczak, przewodniczący Zarządu GZM.

Prezydent Tychów Maciej Gramatyka - na pytanie Radia Katowice kiedy nowa ustawa metropolitalna zacznie funkcjonować i czy mogłoby to być od 1 stycznia 2025 roku, odpowiada:

Na dzisiaj nie ma jeszcze prac parlamentarnych. Jest duża motywacja, aby dla Trójmiasta ta ustawa funkcjonowała. Może przy okazji również nasza metropolia na tym skorzysta. Musimy tego pilnować. To sytuacja, gdzie silny lobbing przy ustawie metropolitalnej dla naszego regionu też jest ważny.

* * *

Na podstawie www.metropoliagdansk.pl