Terechów: decyzja konserwatora zabytków zakazuje inwestycji

„Jako radni otrzymaliśmy decyzję Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków opierająca się na opinii Narodowego Instytutu Dziedzictwa, która w konsekwencji zakazuje instalacji farma wiatrowych na większości omawianych do tej pory terenów.”

- poinformował Jerzy Terechów, radny gminy Czarne w powiecie człuchowskim.

Przypomnijmy, że od kilku miesięcy w gminie Czarne trwa debata o inwestycjach, które mają znacząca zmienić profil tamtejszego samorządu i wprowadzić na tereny wiejskie farmy wiatrowe, biometanownię i fotowoltaikę.

Mieszkańcy protestują

Większość mieszkańców protestuje przeciwko takim przedsięwzięciom, w tym również radny Terechów.

Konserwator zainterweniował!

Teraz z pomocą przyszedł im Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, który jednoznacznie określił kwestie inwestycyjne, zakazując instalacji na większość gruntów, które do tej pory były przedmiotem potencjalnych zmian w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, które miałyby zezwolić na wiatraki i pozostałe inwestycje.

Konserwator jednoznacznie określił zasady jakichkolwiek prac budowlanych, w większości wydając zakaz zmian krajobrazu.

W piśmie czytamy między innymi:

„Zaznaczenie obszarów i obiektów podlegających ochronie zgodnie z ustawą z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r., poz. 1130).

Na obszarze objętym planem znajdują się: kościół parafialny p.w. Chrystusa Króla wraz z otoczeniem w Krzemieniewie, wpisany do rejestru zabytków pod poz. rejestru A — 102, kościół filialny p.w. św. Tadeusza Judy wraz z otoczeniem (cmentarzem), wpisany do rejestru zabytków pod poz. A — 168, kościół filialny p.w. św. Andrzeja wraz z otoczeniem (cmentarzem), wpisany do rejestru zabytków po poz. A -174, dla których obowiązują zapisy ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r., poz. 1130).

Należy uwzględnić historyczne drogi kamienne, starobruki (dojazdowe, łączące poszczególne wsie, na obszarze zespołów folwarcznych itp.), które podlegają ochronie konserwatorskie.

Obszar wokół układów ruralistycznych i zespołów (folwarcznych, dworsko-folwarcznych, i innych układów przestrzennych) musi pozostać obszarem chronionego krajobrazu bez możliwości instalacji farm fotowoltaicznych i agrofotowoltaicznych masztów z nadajnikami, farm wiatrowych, wież i instalacji radiokomunikacyjnych i in., w celu ochrony zabytkowego krajobrazu i osi widokowych poszczególnych obszarów.

Dla budynków będących w wojewódzkiej ewidencji zabytków, należy:

1) określić nakaz ochrony, zachowania cech historycznej zabudowy takich, jak: bryła i wysokość budynku, forma architektoniczna, kształt i wysokość dachu, pokrycie dachowe, kąt nachylenia połaci dachowych, dyspozycja ścian elewacji frontowych i bocznych (rozmieszczenie i wymiary otworów okiennych i drzwiowych, podziały architektoniczne elewacji w tym kształt, wielkość okien, podziały stolarki okiennej i drzwiowej), detal architektoniczny, wole oczy, bonie, opaski, dekoracje w tynku, kamienne cokoły, kształtki ceglane, okucia, okiennice, szachulec, odeskowanie, materiał wykończeniowy elewacji wraz z jego historyczną strukturą, kamienne zabytkowe ogrodzenia,

2) przywrócenie pierwotnych podziałów stolarki w przypadku jej braku oraz historycznych cech określonych w pkt 1)

3) zakaz nadbudowy budynków,

4) zakaz rozbudowy budynków; dopuszczamy możliwość rozbudowy od strony elewacji tylnej (nieeksponowanej , o taras lub ogród zimowy - nie dotyczy dworu i pałacu — dla tych obiektów wymagane są ustalenie szczegółowe),

5) zakaz ocieplania od zewnątrz budynków z ceglanym licem, szachulcowych, ryglowych, deskowanych, z detalem architektonicznym itp.

6) dopuszczamy możliwość wymiany pokrycia dachu bez zmiany jego kształtu i wysokości na historyczne (dachówka ceramiczna karpiówka, zakładkowa lub cementowa) w kolorze pierwotnym (np. naturalnego spieku dachówki ceramicznej) lub w nawiązaniu do historycznego (w zależności od budynku). Budynki kryte papą dopuszczamy krycie papą lub innym materiale w nawiązaniu do pierwotnego w odcieniach ciemnej szarości lub grafitu. Dla budynków gospodarczych dodatkowo dopuszczamy możliwość pokrycia blachą o niskim profilu (w kolorach ciemnej szarości, grafitu lub w kolorach ceglastych).

Na terenie objętym planem znajdują się zabytki nieruchome Architektura i Budownictwo:

- wpisane do rejestru zabytków

- wpisane do wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Ponadto tutejszy urząd otrzymał opinię Narodowego Instytutu Dziedzictwa dotyczącą niniejszego zawiadomienia, które dotyczy rozmieszczenia elektrowni wiatrowych na części terenu gminy Czarne. WUOZ w Gdańsku Delegatura w Słupsku przeprowadził szeroką analizę krajobrazową terenu objętego zawiadomieniem i opracował załączniki graficzne, na których zostały wskazane:

- tereny zakreskowane na czerwono na których zakazuje się lokalizowania siłowni wiatrowych ale również innego rodzaju urządzeń odnawialnej energii typu fotowoltaiki oraz agrofotowoltaiki

- tereny oznaczone na granatowo na których dopuszcza się lokalizację siłowni wiatrowych i innych urządzeń odnawialnej energii.

Należy wyjaśnić, że wskazany w zawiadomieniu teren, stanowi najbardziej wartościowy pod względem krajobrazowym teren nie tylko gminy Czarne ale również powiatu człuchowskiego. Zadaniem samorządu jest kształtowanie polityki przestrzennej, które polega między innymi na rozpoznaniu wartości gminy i jego unikatowych cech, które należy chronić przed zniszczeniem.

Gmina Czarne charakteryzuje się tzw. otwartym krajobrazem z płaskim ukształtowaniem terenu i lekko fałdowanym, które buduje powiązania widokowe poszczególnych wsi, które są połączone historycznymi drogami z nasadzeniami alejowymi. Czynniki te powodują, że teren ten pod względem krajobrazowym jest wyjątkowy i bardzo cenny, ponieważ spełnia rolę zarówno ekspozycji obiektów zabytkowych jak i szerokich i długich atrakcyjnych widoków i panoram, tym samym nawiązując do dawnego historycznego i kulturowego krajobrazu. W opinii NID w sposób jednoznaczny wskazano na to, iż elektrownie wiatrowe powodują bardzo istotną negatywną ingerencję w krajobraz.

Z tego względu tutejszy urząd, mając na uwadze wyjątkowe walory krajobrazowe wskazanego w zawiadomieniu terenu wskazał przeważającą część terenu jako terenów do ochrony ekspozycji obiektów zabytkowych, powiązań widokowych i panoram, które należy wyłączyć z obszaru zainwestowania. W opracowywanym mpzp należy sformułować zapisy chroniące ekspozycję obiektów zabytkowych, powiązań widokowych i panoram wskazane na załącznikach graficznych.

* * *

Cały dokument z oznaczonymi grafikami do pobrania:

https://dziendobrypomorze.pl/upload/PDF/Decyzja_Konserwatora_Zabytk%C3%B3w_w.pdf