Michał Gruchała: brak informacji na stronie, czyli konsultacje po chojnicku

Niezrozumiała procedura uczestnictwa w konsultacjach społecznych prowadzona przez Urząd Miejski w Chojnicach staję się punktem zainteresowania coraz większego grona społeczników, i to nie tylko z Chojnic.

Michała Gruchała z Głosu Chojniczan uważa, że coś jest nie tak z uwarunkowaniami, która narzuca chojnicki ratusz.

„Pojawiła się informacja o konsultacjach na temat nadania nazwy rondu przy ulicy Bytowskiej. Wiceburmistrz Chojnic uruchomił petycje z propozycją, aby nazwać to rondo mianem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zebrano 799 podpisów.

Następnie 22 listopada Rada miejska postanowiła ogłosić konsultacje społeczne. Ale jak zwykle nie dla każdego Cytuje: "W związku z powyższym zapraszamy przedstawicieli organizacji pozarządowych i innych podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego działających na terenie miasta Chojnice, do wnoszenia uwag i opinii w terminie do dnia 30 listopada 2023 r.za pośrednictwem załączonego formularza zgłoszenia opinii"

Znaczy to tyle że tylko organizacje pozarządowe mogą konsultować ten projekt. Jest zrobione typowo po chojnicku, bo ogłoszenie nie jest zamieszczone w dziale konsultacje tylko na BIPie...”

- informuje Michał Gruchała.

W jednym miejscu są, a w drugim nie ma...

https://miastochojnice.pl/kat/konsultacje/

https://bip.miastochojnice.pl/597.html

Kwestia zamieszczania tak ważnych informacji to jedno. Jednak najistotniejsze jest to, że władze Chojnic pozbawiają mieszkańców możliwości partycypowania w istotnych decyzjach. Owa partycypacja wynika choćby z Konstytucji, ale również z wielu aktów prawnych.

Nie wiadomo z którego kapelusza czy sufitu brano tezy o możliwości uczestnictwa w konsultacjach społecznych jedynie NGO'sów. To jest zaiste wielka niewiadoma skrywana w mrokach zaułków i podziemi...

Sprawa jednak wydostała się poza „mury” Chojnic i niebawem przedstawimy efekty naszych konsultacji w sprawie prowadzenia konsultacji społecznych w Chojnicach.

* * *

Konsultacje społeczne jako narzędzie partycypacji publicznej – opracowanie przygotowane przez Kancelarię Senatu RP

Podstawy prawne konsultacji społecznych

Konsultacje społeczne, pomimo, iż nie są precyzyjnie uregulowane w przepisach, mają swoje podstawy prawne. Nie ma jednego aktu normatywnego opisującego tę formę partycypacji publicznej, jednak biorąc pod uwagę różnorodność możliwych form prowadzenia konsultacji

trudno byłoby taki akt przygotować i mogłoby to być ze szkodą dla samego mechanizmu konsultacji społecznych.

Prawo do konsultacji społecznych jest wywiedzione wprost z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z art. 4, który stanowi, że władza zwierzchnia należy do Narodu i to on ją wykonuje, bądź to przez przedstawicieli wybieranych w wyborach powszechnych, bądź bezpośrednio, oraz z art. 54, 61 i 74, wyznaczających standardy dostępu do informacji o działaniu organów władzy publicznej. Ponadto istnieją również uregulowania ustawowe wskazujące co można konsultować, z kim moż-

na konsultować, oraz czy konsultacje w poszczególnych przypadkach są obligatoryjne dla władz publicznych, czy dobrowolne. Istnieje kilka przypadków w polskim prawie określających kiedy konsultacje społeczne muszą zostać przeprowadzone.

Konsultacje na poziomie rządowym mogą się odbywać na podstawie:

• ustawy o działach administracji rządowej z 4 września 1997 roku (t.j. Dz.U. 2018 poz. 762 z późn.zm.)

• ustawy o Radzie Ministrów z 8 sierpnia 1996 roku (t.j. Dz.U. 2012 poz. 392 z późn.zm.),

• ustawy o związkach zawodowych z 23 maja 1991 roku (t.j. Dz.U. 2015 poz. 1881 z późn.zm.),

• ustawy o organizacjach pracodawców z 23 maja 1991 roku (t.j. Dz.U. 2015 poz. 2029 z późn.zm.),

• ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 roku (t.j. Dz.U. 2018 poz. 450 z późn.zm.).

W Regulaminie pracy Rady Ministrów14 , który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2014 roku pojawił się cały dział 3 „Uzgodnienia, konsultacje publiczne i opiniowanie projektu dokumentu rządowego” (§31- §52). Jest to podstawa przeprowadzania konsultacji społecznych rządowych projektów ustaw.

W przypadku konsultacji społecznych na poziomie samorządowym podstawę prawną stanowią:

• ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 roku (t.j. Dz.U. 2018 poz. 994),

• ustawa o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 roku (t.j. Dz.U. 2018 poz. 995 z późn.zm.),

• ustawa o samorządzie wojewódzkim z 5 czerwca 1998 roku (t.j. Dz.U. 2018 poz. 913).

Na mocy ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie na jednostki samorządu terytorialnego nałożony jest obowiązek konsultowania z organizacjami pozarządowymi lub z radami pożytku publicznego (tam gdzie powstały) projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej istniejących lokalnie organizacji (art. 5 ust. 5). Ustawa ta wymaga również stworzenia procedur i trybu prowadzenia konsultacji z obywatelami. W przypadku braku takich konsultacji, organizacje mogą się wręcz domagać i egzekwować uchwalenie tych zasad. Szczegółowe zasady przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami określają uchwały rad odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego (gmin, miast, powiatów, województw). Zasady konsultowania projektów aktów prawa lokalnego z organizacjami

pozarządowymi muszą być obligatoryjnie zawarte w stosownej uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (art. 5 ust. 5). Ponadto zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie administracja publiczna prowadzi działalność publiczną w zakresie działań pożytku publicznego we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi partnerami (określonymi w ustawie w art. 3 ust. 3) i polega ona między innymi na konsultowaniu projektów aktów normatywnych (zarówno na szczeblu rządowym jak i samorządowym).

Konsultacje społeczne można prowadzić również na etapie prac w Parlamencie. Zarówno Sejm jak i Senat przewidują w swoich regulaminach taką możliwość. Regulamin Sejmu w art. 34 mówiącym o projektach ustaw i uchwał w ust. 3 wskazuje: „Uzasadnienie powinno przedstawiać również wyniki przeprowadzanych konsultacji oraz informować o przedstawionych wariantach i opiniach, w szczególności jeżeli obowiązek zasięgania takich opinii wynika z przepisów ustawy. W wypadku komisyjnych i poselskich projektów ustaw, w stosunku do których nie przeprowadzono konsultacji,

Marszałek Sejmu przed skierowaniem do pierwszego czytania kieruje projekt do konsultacji w trybie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.”

* * *

(do sprawy wrócimy)