Osowicka: skąd dofinansowanie na bibliotekę publiczną?

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, dotacje z Programów Ministra i środki z KPO – to tylko niektóre z możliwości finansowania bibliotek publicznych przedstawionych przez wiceministra kultury Macieja Wróbla.

- Biblioteki potrzebują wsparcia. To jest fakt niezaprzeczalny. Doświadczamy tego w Chojnicach. Jesteśmy już po jednej burzy, w czasie której władze miasta chciały zamknąć filię naszej miejskiej biblioteki. Po jakimś czasie temat wrócił i spowodował jeszcze większe zamieszanie. Ja rozumiem, że samorząd musi wiązać koniec z końcem, ale oszczędzanie na kulturze nie prowadzi do niczego dobrego. Czytelnictwo to nie tylko kwestie kultury przez duże K, to również budowanie tożsamości i identyfikacji. Przypomnę, że to w okresie zaborów, kiedy Niemcy, Rosja i Austria zagarnęły nasz kraj, na duchu Polaków podnosiły dzieła Mickiewicza, Słowackiego czy Sienkiewicza. Dlatego polecam władzom naszego miasta zapoznanie się z rządowymi programami. Teraz nie mogą powiedzieć, że nie ma pieniędzy na biblioteki, bo są! Trzeba złożyć odpowiednie wnioski, oczywiście poprawnie napisane i zwyczajnie zabiegać o fundusze - podkreśla Marzenna Osowicka, radna miasta Chojnice.

Do Sejmu trafiła interpelacja posła Marka Matuszewskiego w sprawie braku odpowiedniego wsparcia dla bibliotek publicznych w obliczu pogłębiającego się kryzysu czytelnictwa. Poseł zwrócił się z interpelacją w związku z „niepokojącym brakiem wystarczającego wsparcia dla bibliotek publicznych”.

„W wielu gminach obserwujemy postępującą marginalizację roli bibliotek. Brak systemowego wsparcia przekłada się na zamykanie placówek, skracanie godzin otwarcia oraz ograniczanie działalności animacyjnej i edukacyjnej. Takie działania stoją w sprzeczności z deklarowaną przez rząd polityką wspierania kultury oraz rozwoju kompetencji społecznych i cyfrowych obywateli” – uzasadnił poseł.

W swojej interpelacji Marek Matuszewski zapytał, jakie działania podejmuje Ministerstwo Kultury w celu wsparcia bibliotek, czy planowane są dodatkowe środki w budżecie państwa na modernizację infrastruktury bibliotecznej, a także czy resort przewiduje wsparcie na zakup nowych książek oraz dla pracowników bibliotek.

Odpowiedzi na interpelację udzielił wiceminister kultury Maciej Wróbel. Jak zaznaczył, „Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od wielu lat podejmuje szereg działań na rzecz rozwoju czytelnictwa oraz wzmocnienia roli bibliotek publicznych, które pełnią istotną rolę w procesie promocji książki i literatury”.

Jako podstawowe wsparcie wiceminister kultury wskazał na wieloletni program rządowy pn. Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025, koordynowany przez MKiDN i realizowany wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej. 

„Wsparcie dla bibliotek w ramach NPRCZ 2.0 realizowane jest obecnie przez dofinansowanie modernizacji, budowy lub przebudowy placówek bibliotecznych oraz uzupełnianie zbiorów bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych o nowości wydawnicze, budowę zintegrowanego systemu zarządzania zasobami bibliotek i organizację wydarzeń promujących czytelnictwo, realizowanych w lokalnych partnerstwach” – wyjaśnił wiceminister.

Dodatkowo, jak podkreślił Maciej Wróbel, w ramach NPRCz 2.0 realizowany jest Kierunek Interwencji 1.1. „Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych”, z którego co rok korzysta ponad 2 tys. bibliotek publicznych. Na ten cel resort przeznaczył ponad 160 mln zł.

Do bibliotek publicznych z gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, a także gmin miejskich do 100 tys. mieszkańców skierowany jest Kierunek Interwencji 2.1 „Infrastruktura bibliotek 2021- 2025”, wspierający budowę i modernizację obiektów bibliotecznych. Na realizację tego kierunku ministerstwo przekazało ponad 228 mln zł.

„Do tej samej grupy bibliotek publicznych adresowany jest Kierunek Interwencji 4.1 NPRCz 2.0 „BLISKO – Biblioteka | Lokalność | Inicjatywy | Społeczność | Kooperacja | Oddolność, umożliwiający dofinansowanie przedsięwzięć upowszechniających czytelnictwo poprzez rozwijanie lokalnych partnerstw, w których wiodącym podmiotem jest biblioteka jako przestrzeń aktywności czytelniczej oraz integracji społeczności lokalnej” -  napisał wiceminister dodając, że na jego realizację przeznaczono ponad 24 mln zł.

Jak podkreślił Maciej Wróbel, Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa to niejedyny program umożliwiający dofinansowanie projektów kulturalnych, realizowanych przez biblioteki publiczne. Przypomniał, że biblioteki mogą ubiegać się o dotacje z Programów Ministra oraz tzw. programów własnych instytucji kultury podlegających MKiDN, m.in. Narodowego Centrum Kultury czy Instytutu Książki.

Wśród programów dotacyjnych wiceminister Wróbel wskazał na takie programy, jak: „Partnerstwo dla książki”, „Promocja czytelnictwa”, „Kultura cyfrowa”, „Dyskusyjne Kluby Książki”, „Kraszewski. Komputery dla bibliotek”, „Edukacja kulturalna” i „Kultura-interwencje”. Podkreślił, że dofinansowanie działań dla kadry bibliotecznej jest możliwe w ramach Kierunku Interwencji „BLISKO” oraz Programu Ministra „Partnerstwo dla książki”.

Maciej Wróbel przekazał też, że wszystkie biblioteki mogą się ubiegać o wsparcie z Unii Europejskiej.

„Biblioteki publiczne z całego kraju są np. uprawnione do ubiegania się o dofinansowanie projektów termomodernizacyjnych w ramach Inwestycji B1.1.4 Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) „Wzmocnienie efektywności energetycznej obiektów lokalnej aktywności społecznej”” – wyjaśnił.

Dodatkowo, jak wynika z odpowiedzi na interpelację, MKiDN planuje kontynuację wsparcia projektów dla bibliotek publicznych, w ramach kolejnego Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa.

mc/