Sławski: w programie ochrony ludności budowa sieci lądowisk przy szpitalach i tabor miejski umożliwiający ewakuację rannych

Remonty schronów w pierwszej kolejności będą prowadzone na wschodzie, a przy szpitalach powstanie sieć lądowisk m.in. dla wojskowych śmigłowców - wynika z projektu Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej, do którego dotarła PAP. Kupowane przez samorządy autobusy muszą umożliwiać przewóz rannych.

- Obecna napięta sytuacja międzynarodowa nakłada na rządzących obowiązek szeregu działań, które mają w jak największym stopniu zapewniać ochronę mieszkańców naszego kraju. Lotniska przy szpitalach są ważne w aspekcie transportowania rannych wymagających szczególnych operacji. Pojawił się również pomysł, by autobusy komunikacji pasażerskiej kupowane przez samorządy były dostosowane do przewożenia rannych. To już wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Chciałby mieć pewność, że za pomysłem idą również pieniądze. Samorządów dziś nie stać na zakup wyspecjalizowanych autobusów, które na przykład da się szybko dostosować do przewożenia osób na noszach. Mam nadzieję, również, że rządzący zdają sobie sprawę z tego, że te autobusy będą musiały jechać, często wiele kilometrów. Tu pojawia się kwestia kosztów paliwa i stanu dróg. To również wyzwania, których rozwiązanie musi zaproponować strona rządowa - podkreśla Krzysztof Sławski, radny województwa pomorskiego.

Projekt MSWiA

Przygotowany przez MSWiA projekt programu na lata 2025-2026 skupia się na sześciu kierunkach działań. Chodzi m.in. o inwentaryzację i zwiększenie zasobów ochrony ludności i obrony cywilnej, budowę i modernizację schronów, rozwijanie zdolności reagowania na zagrożenia, a także działania mające zapewnić ciągłość funkcjonowania państwa i dostaw w sytuacjach kryzysu i wojny.

Wzmocniona ma zostać m.in. koordynacja na wszystkich szczeblach zarządzania w państwie. Ma to poprawić odporność m.in. w zakresie ciągłości funkcjonowania administracji, planowania alternatywnych i zapasowych źródeł energii i zapewnienia łańcucha dostaw wody i żywności i dostępności transportu do masowej ewakuacji ludności.

Dokument zakłada nowelizację ustawy o zarządzaniu kryzysowym; zaktualizowane mają być plany zarządzania kryzysowego, zaś w administracji rządowej przeprowadzone zostaną wewnętrzne audyty infrastruktury i dostępności zasobów zarówno w czasie kryzysów, jak i konfliktu zbrojnego.

Na podstawie przeprowadzonych analiz przygotowane będą wnioski dotyczące uzupełniania lub odbudowy zasobów ochrony ludności i obrony cywilnej na poziomie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, w tym w poszczególnych organach i podmiotach ochrony ludności i obrony cywilnej. Wnioski te mają służyć do opracowania strategii rozwoju systemu ochrony ludności i obrony cywilnej w poszczególnych województwach spójnej z założeniami kolejnego Programu w latach 2027-2030.

Projekt przewiduje utworzenie Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej (SBŁP), który zapewni interoperacyjność z systemami ostrzegania i alarmowania. SBŁP ma zapewnić wymianę informacji pomiędzy organami odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe, bezpieczeństwo państwa, ochronę porządku publicznego, ratownictwo, ochronę ludności i obronę cywilną.

Priorytetem w przekazywaniu przez wojewodów do samorządów środków finansowych mają być budowle ochronne, w tym schrony. W latach 2025-2026 Program zakłada przegląd i sprawdzenie obiektów, które potencjalnie spełniają warunki i mogą służyć za obiekty zbiorowej ochrony. Opinie i dokumentacja techniczna ze sprawdzenia takich obiektów będą jednym z kryteriów wsparcia finansowego udzielanego m.in. na remonty i modernizację budowli ochronnych. W pierwszej kolejności remonty i inwestycje będą nakierowane na obszary objęte Narodowym Programem Odstraszania i Obrony "Tarcza Wschód", ale także na wskazane przez wojewodów miasta i miejsca szczególnego narażenia. Remontowane będą m.in. schrony pod tzw. tysiąclatkami.

Budowa lub modernizacja obiektów użyteczności publicznej ma zgodnie z Programem uwzględniać uzyskanie autonomii energetycznej i zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzenia ścieków.

Przegląd obejmie również zapasowe stanowiska kierowania dla władz samorządowych i rządowych, a także potencjalnych miejsc publicznych, które mogą pełnić funkcje ochronne dla ludności.

W planach jest również wskazanie obiektów, które będą mogły być doraźnie przeznaczone na zwłoki ludności, która ucierpiała w katastrofach i zdarzeniach masowych.

Program przewiduje uzupełnienie magazynów, tak aby zapewniały zasoby niezbędne do ochrony ludności przez co najmniej 3 dni trwania zagrożenia.

Zakupiony ma zostać m.in. sprzęt do prowadzenia działań w warunkach wystąpienia zagrożeń hybrydowych, w tym chemicznych, biologicznych, radiacyjnych i nuklearnych, a także zagrożeń o charakterze militarnym lub terrorystycznym, do detekcji, identyfikacji i likwidacji skażeń, w tym dekontaminacji ludzi, zwierząt, obiektów i terenu.

Podmioty realizujące działania ratownicze i pomocowe otrzymają dodatkowe wyposażenie dla ratowników, sprzęt do organizowania i prowadzenia działań ratowniczych, w tym ewakuacji oraz pomocy humanitarnej.

W planach jest m.in. budowa sieci lądowisk przyszpitalnych, które będą mogły przyjąć wojskowe statki powietrzne, a także śmigłowce policji, SG i LPR. W szpitalach zostanie wdrożone oprogramowanie do zarządzania informacją medyczną do zarządzania przepływem rannych, chorych i porażonych. Infrastruktura szpitalna ma zostać dostosowana do przyjęcia zwiększonej liczby pojazdów, w tym autobusów.

Zwiększona ma zostać zdolność do masowej ewakuacji. W tym celu samorządy mają tak organizować przetargi, aby ich tabor miejski posiadał fabryczne rozwiązania techniczne, umożliwiające adaptację środków transportu do przewozu rannych i poszkodowanych w pozycji leżącej.

W projekcie zapisano, że środki na ochronę ludności i obronę cywilną w latach 2025-2026 będą pochodzić z budżetu państwa i budżetów samorządów oraz rezerwy celowej, zaś dotacje z budżetu państwa mogą pokrywać do 100 proc. kosztów zadań.

Na realizację zadań każdego roku ma być przeznaczone co najmniej 0,3 proc. PKB. Połowa z tej kwoty ma trafić na cele związane z obronnością. Jak podano, wydatki MSWiA i wojewodów, w tym PSP w 2025 r. wyniosą 5,78 mld zł, a w 2026 r. – 5,48 mld zł. Wydatki Rządowego Centrum Bezpieczeństwa w tym i następnym roku wyniosą po 12,6 mln zł. Z kolei wydatki Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w 2025 r. wyniosą 601 mln zł, zaś rok później 662 mln zł. Ministerstwo Zdrowia na ratownictwo medyczne i Lotnicze Pogotowie Ratunkowe w 2025 r. wyda 5,19 mld zł, a w 2026 r. - 5,59 mld zł.

Na zadania obronne w 2025 r. zostanie przeznaczonych 5,12 mld zł, a w 2026 r. – 5,46 mld zł.

Opracowanie Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025-2026 wynika z przepisów ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. 25 kwietnia dokument uzyskał pozytywną opinię Rządowego Zespołu Ochrony Ludności.

Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej został uzgodniony z ministrem obrony narodowej oraz przewodniczącą Komitetu ds. Polityki Społecznej i Pracy. Dokument podlegał również opiniowaniu przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Następnie, na wniosek ministra spraw wewnętrznych zostanie on przyjęty przez Radę Ministrów. Stanie się to prawdopodobnie jeszcze w maju.

mchom/ aba/ mam/