Terechów: ustawa podpisana, możemy rozmawiać o budżecie gminy

W dniu 21 października 2024r. prezydent RP Andrzej Duda podpisał Ustawę z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Obowiązuje od 25 października br.

- Po skonstruowaniu budżetu gminy przyjdzie czas na jego realizację. Mam nadzieję, że obiecywane pieniądze staną się jego częścią, ale dziś jeszcze nie chcę niczego wyrokować. Poczekajmy i przekonajmy się jak to zadziała w praktyce. Właśnie na przykładzie Czarnego. Nasza gmina od lat boryka się z ciągłymi brakami finansowymi, co widać choćby po drogach gminnych, które w przeważającej większości wymagają natychmiastowego remontu czy modernizacji. Pieniędzy jednak na to nie ma. Czy będą w nowym budżecie? Chciałbym wierzyć, że tak, ale nie chwalmy dnia przed zachodem słońca. Jeśli sprawdzi się czarny scenariusz i nie będzie w nadchodzącym roku rządowych programów drogowych, a wpływy do budżetu gminy nie będą na planowanym poziomie, to drogi będą w coraz gorszym stanie, a i o innych inwestycjach możemy zapomnieć. Kwestia zarządzania gminą mimo wszystko opiera się na zasadzie matematycznej: "umiesz liczyć? licz na siebie" - podkreśla Jerzy Terechów, radny gminy Carne, w powiecie człuchowskim.

* * *

Nowa ustawa zmienia sposób naliczania dochodów samorządów z tytułu PIT i podatku CIT. Będą one liczone jako procent od dochodów podatników danego podatku z terenu danej JST, a nie - jak do tej pory - od podatku należnego, czyli po odliczeniu ulg i zwolnień. Dodatkowo samorządy będą partycypować w podatku PIT pobieranym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Zgodnie z ustawą wysokość udziału w podatku PIT będzie wynosić dla gmin 7 proc., miast na prawach powiatu 8,6 proc., powiatów 2 proc. a województw 0,35 proc. Z kolei w przypadku podatku CIT te wskaźniki te miałyby wynosić: dla gminy 1,6 proc., miasta na prawach powiatu 2,2 proc., powiatu 1,7 proc., a województwa 2,3 proc.

Nowa ustawa zamiast obecnych części subwencji ogólnej dla samorządów, wprowadza pojęcie potrzeb finansowych JST, które będą podlegać finansowaniu dochodami z tytułu udziału w PIT i CIT. Wyróżnia się pięć rodzajów potrzeb: wyrównawcze, oświatowe, rozwojowe, ekologiczne i uzupełniające. Ustawa zawiera metody kalkulacji wysokości tych potrzeb. Jeśli dochody z udziału w PIT i CIT danej JST okażą się niewystarczające do pokrycia wyliczonych potrzeb finansowych, samorząd dostanie subwencję ogólną z budżetu państwa.

Nowe przepisy zawierają również mechanizm tzw. korekty zamożności, utrzymywany w związku z dużym zróżnicowaniem dochodowym JST, ale różniący się od obecnego "janosikowego". JST nie będą wpłacać do budżetu państwa „janosikowego” - korekta zamożności dokonywana będzie co do zasady poprzez obniżenie kwoty zwiększonych dochodów z PIT i CIT.

Jeszcze w piątek prezes Związku Miast Polskich Jacek Sutryk skierował do prezydenta Andrzeja Dudy apel o pilne podpisanie nowej ustawy o dochodach JST wskazując na trudną sytuacją finansową, w jakiej znalazły się samorządy wszystkich szczebli oraz konieczność przygotowania budżetów lokalnych na rok 2025.  mp/