Sławski: jest projekt ustawy przywracającej gminom zatwierdzanie taryf za wodę i ścieki. Nie wiem, czy to dobry pomysł

Rady gmin znów będą miały wyłączną kompetencję do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Wody Polskie będą mogły ingerować w ten proces w przypadku planu zmiany taryfy o ponad 15 proc. - zakłada projekt ustawy opublikowany na stronach RCL.

- Nie wiem, czy to jest na pewno dobry pomysł. W okresie rządów Prawa i Sprawiedliwości podnoszenie wysokości opłat było kontrolowane przez Wody Polskie i ceny były uspokajane. Teraz może dojść do niekontrolowanych decyzji włodarzy, którzy szukając pieniędzy będą sięgać do kieszeni mieszkańców. To najprostszy sposób. Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci kandydując muszą mieć świadomość, że sprawowanie funkcji włodarza to służba na rzecz społeczności lokalnej. Nie wiem, czy kandydat który w czasie kampanii wyborczej zadeklaruje, że będzie podnosił opłaty za wodę i ścieki uzyska poparcie wyborców. Samorządy muszą wypracować umiejętność sprawnego pozyskiwania funduszy. Inaczej możemy liczyć się z wybuchem inicjatyw referendalnych i na swój sposób paraliżem gmin. Przekazanie wyłącznej kompetencji radą gmin, które decyzje będą podejmowały na wniosek włodarzy może wywołać również lawinowy proces podwyżek do tej pory nie spotykany w Polsce. Zaostrzy to również debatę polityczną, która i tak jest już bardzo nerwowa - podkreśla Krzysztof Sławski, radny województwa pomorskiego.

Ceny pójdą w górę?

Powyższe rozwiązanie jest jednym z elementów Projektu ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy – Prawo wodne, który został skierowany do konsultacji przez Ministerstwo Infrastruktury. Jak zaznaczono w ocenie skutków regulacji projektu, ma on stanowić wyjście naprzeciw postulatom zgłaszanym przez stronę samorządową dotyczącym uelastycznienia oraz usprawnienia procesu zatwierdzania taryf za wodę i ścieki

„Kluczową zmianą obowiązującej regulacji jest ponowne przypisanie radzie gminy wyłącznej kompetencji do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy będą więc podlegały taryfy rozumiane jako zestawienie ogłoszonych publicznie cen i stawek opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków oraz warunki ich stosowania, z wyłączeniem taryf zmienianych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług” – czytamy w OSR projektu.

Zgodnie z projektem Wody Polskie będą miały prawo do ingerencji w proces zatwierdzania taryf jedynie w dwóch przypadkach. Obowiązkowo, gdy zmiana planowanej taryfy względem poprzednio obowiązujących średnich taryf z okresu 3 lat dla danego przedsiębiorstwa przekroczy 15 proc. Oraz fakultatywnie w przypadku zakładanych zmian w wysokości niższej niż 15 proc. W takiej sytuacji rada gminy będzie mogła wystąpić o uzgodnienie taryfy do organu regulacyjnego w określonym terminie od dnia wpływu wniosku o zatwierdzenie taryfy.

„Tym samym wprowadzona zostanie ustawowa ochrona interesów odbiorców usług przed nieuzasadnioną zmianą cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych przez procedurę obowiązkowego uzyskiwania stanowiska od PGW WP w przypadku wystąpienia zagrożenia bezpodstawnego podwyższenia stawek opłat” – zaznaczono w OSR projektu.

Wyjaśniono także, że ewentualne negatywne stanowisko Wód Polskich nie będzie automatycznie prowadzić do obniżenia ceny ujętej w projekcie taryfy – „gdyż potencjalnie mogą wystąpić przypadki gdy negatywne stanowisko będzie wynikało z innych okoliczności niż nieuzasadniona zmiana ceny”. Jak wyjaśniono, taka sytuacja może mieć miejsce np. w przypadku gdy zmiana taryfy jest zasadna z uwagi na planowane inwestycje, jednak nie została odpowiednio uzasadniona.

Projekt przewiduje ponadto, że przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w trakcie obowiązywania dotychczasowej taryfy będą mogły złożyć wniosek o skrócenie okresu obowiązywania taryfy, jednak nie później niż przed rozpoczęciem biegu terminu 120 dni od planowanego wejścia w życie nowej taryfy.

Kolejnym rozwiązaniem przewidzianym w projekcie noweli jest zniesienie opłaty za zatwierdzenie taryfy, co – jak zaznaczono – „pozwoli ograniczyć koszty przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych”.

Według przytoczonych w OSR danych średnie ceny wody w latach 2017-2023 wzrosły z 3,57 zł do 4,36 zł (czyli o 22,24 proc.), a ścieków z 6,54 zł do 8,23 zł (25,85 proc.). Średnie zużycie wody w gospodarstwie domowym na osobę wynosiło w 2023 r. – 34,4 m sześć. rocznie.

mam/